د اونۍ تبصره:
د کرونا وایروس په نوم ناروغي د بشریت لپاره په ستر او نړیوال آزمویښت بدله شوې ده. دا ناروغي چې له پیدا کیدو یې ایله درې میاشتې پوره کیږي تر اوسه یې د نړۍ ټولو وچو ته سرایت کړی او لا هم په ډیر سرعت د خپریدو په حال کې ده. دې ویروس نه یوازې نړیوال اقتصاد، عامه روحیات او ټولنیز مناسبات ځپلي، بلکې د ژوند په هره برخه یې داسې اغیز کړی چې پخوا یې بیلګه نه وه لیدل شوې. هغه بشر چې ځان ورته العیاذ بالله تر ټولو ځیرک او برلاس موجود ښکارېده اوس ترې یو داسې کوچني موجود لوری ورک کړی چې د ډیر خفت له امله په سترګو هم نه ښکاري.
په ځمکه د انسان ژوند اوږد تاریخ لري، خو په دې تاریخ کې وروستۍ څو پيړۍ ځکه مهمې دي چې په دې مرحله کې انسانانو د علمي رازونو په کشف سره د ژوند په ټولو اړخونو کې فوق العاده پرمختګ وکړ. دا انکشاف او پرمختګ د دې زمانې په انسانانو د الله تعالی ځانګړې لوریېنه وه چې باید شکر یې اداء کړی وای. خو انسان چې یو ضعیف مخلوق دی برعکس یې له الهي قوانینو سرکشي پیل کړه. په وروستیو پیړیو کې د دین پر ضد دښمني اوج ته ورسیده او د الحاد او دهریت مفکورې د هر وخت په نسبت وده وکړه.
حتی د افغانستان غوندې په یوه متدین هیواد کې د نړیوالو په مرسته او ملاتړ د الحاد لپاره دومره تبلیغات وشول چې یو شمیر ځوانان یې متأثر کړل. د رسنیو، ټولنو او بیلابیلو پروګرامو په توسط هڅه وشوه چې د نوي نسل اذهانو ته د دیني عقیدې په ځای الحادي نړۍ لید تزریق کړای شي. په استدراج مبتلاء انسانانو فکر کاوه چې د دوی باور پر ځای دی، نو ځکه یې د هرې ورځې په تیریدو له الله تعالی څخه د بغاوت کچه زیاتیدله.
خو الله تعالی د یوه ډیر ناڅیزه موجود په توسط ټولې نړۍ ته د قدرت داسې بیلګه ورښکاره کړه، چې اوس یې حتی ملحدین هم اړ کړي چې د وروستۍ تکیې په حیث دین ته راوګرځي.
باید په یاد ولرو چې کرونا که څه هم ظاهرا ناروغي ده، خو منحرف شوي انسانیت ته مهم پیغام لري. هغه دا چې انسان تلپاتې نه دی، بلکې پناه کیدونکی دی. انسان ځواکمن نه دی، بلکې کمزوری دی او اصلي قدرت د هغه څښتن تعالی سره دی چې دغه ټول کائنات یې پيدا کړي او پالنه یې کوي.
روان ازمویښت دا پيغام لري، چې له خپل خالق او الهي قانون څخه پردی شوی بشریت باید د انحراف له لارې راوګرځي. خپل فطري اصالت ته راستون شي. د الله تعالی د یوه مکلف مخلوق په حیث د الهي قوانینو سره سم ژوند وکړي.
له اسلام څخه منحرف انسانان باید دغه ازمویښت د تغیر او بدلون فرصت وګڼي. دغه راز عام مسلمانان هم الله تعالی ته په رجوع کولو سره په خپلو ګناهونو توبه ګار شي او دیني اصولو ته د تعهد ژمنه تجدید کړي. کرونا چې څومره یو مصیبت او آفت دی همدومره یو عبرتناک درس او بیداروونکی آزمون هم دی.
